تپه مسجدین شمارهٔ ثبت ۱۳۰۴۱-تاریخ ثبت ملی ۲۲ مرداد ۱۳۸۴

تپه مسجدین همدان براساس زنی های سال ۱۳۸۳ جهت تعیین حریم محوطه آن مشخص نمودبیش از ۵۰ درصد از این محوطه بر اثر عملیات جاده‌سازی و نیز خاکبرداری توسط مردم محلی از بین رفته است. با توجه به کشف آثاری پراکنده در تپه تاریخی مسجدین و دستیابی به آثار تاریخی متعدد در این محوطه اقدامات اولیه در راستای شناسایی و بررسی این تپه از سوی یک تیم پژوهشی صورت گرفت. تپه باستانی مسجدین در ۶۶ کیلومتری شمال غربی شهرستان کبودر آهنگ همدان واقع شده است. با توجه به کشف آثار پراکنده باستانی در این تپه، اجرای یک برنامه پژوهشی به منظور تعیین حریم و حفاظت از این منطقه ضرورت است. به دلیل استقرار این تپه در میان دو روستای مسجد علیا و مسجد سفلی، طی سال‌های گذشته بخش بزرگی از این تپه در جریان عملیات جاده‌سازی برای اتصال این دو روستا از بین رفته است.علاوه بر تخریب ناشی از فعالیت‌های جاده‌سازی، مردم محلی نیز برای اندود پشت بام خانه‌های خود، به دلیل مقاومت این خاک در برابر نفوذ آب باران و برف اقدام به خاکبرداری از این تپه کرده‌اند.هم اکنون حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از تپه باستانی مسجدین تخریب شده اما با اجرای عملیات اخیر نسبت به تعیین حریم و حفاظت این محوطه اقدام شده و ثبت این اثر مراحل اجرایی خود را می‌گذراند. براساس پژوهش‌های انجام شده در آثار باقی مانده در این تپه، موفق به شناسایی یک معماری خشتی در لایه‌های زیرین تپه شدیم که براساس بررسی خشت‌های پراکنده در محوطه، به نظر می‌رسد که این اثر معماری مربوط به دوره اشکانی _ ساسانی باشد. اما کسب اطمینان از این موضوع مستلزم بررسی دقیق بنا و اجرای عملیات کاوش است.در یک بررسی سطحی و کلی در منطقه علاوه بر تعدادی خشت و سفال، موفق به کشف یک کاسه سفالی سالم با لعاب زرد رنگ شدیم که نوع لعاب آن از جمله لعاب‌های رایج در قرن ۴ هجری است. همچنین یک در سنگی همراه با پاشنه آن به دست آمد که در فاصله ۴۰ متری تپه رها شده بود. این در نیز ظاهراً از آثار دوره اسلامی است.با توجه به قدمت و اهمیت این تپه از سایر تپه‌های باستانی اطراف ارتفاع بیشتری دارد،